Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in İngiliz basınına açıklamalarda bulundu. Düşüncelerinin en başından beri değişmediğini gösteren Aliyev, “Ermenistan tarafının işgal altındaki toprakları boşaltmayı kabul etmesi durumunda her an durmaya hazırız. Bunu savaşın başından beri söylüyorum ve eğer Ermenistan Başbakanı işgal altındaki bölgeleri boşaltmaya söz verirse ve garanti verirse dururuz. Ama 40 gün geçti ve bunu söylediğine dair hiçbir sinyâl yok. Ermenistan işgal altındaki topraklardan asker çekmeyi garanti etmezse ardına kadar savaşacağız. Ermenistan'ın büyük bir kusur yaptığını düşünüyorum, çünkü bizi en başından beri dinleselerdi savaş uzun süre önce dururdu ve bahis masasında olurduk” dedi.
“Kelbecer ve Laçin'i terhis edeceklerini açıkça ilan ederlerse dururuz”
Şartlarda Dağlık Karabağ çevresindeki bölgelerin boşaltılmasını açık açık belirtildiğini vurgulayan Aliyev, “Bu Ermenistan için çok net bir mesajdır. Ne eyvah fakat Ermenistan, Minsk Grubu benzer başkanları ve önceki Ermenistan yönetimi göre geliştirilen esas ilkelere katılmadı. Bu esas ilkeler, ilk aşamada işgal edilen 5 ilçeyi, ikinci aşamada ise 2 ilçeyi boşaltmaları gerektiğini belirtir. Fakat beş ilçeden dördü çoktan işgalden kurtarıldı. Bunu yaparlarsa, Ağdam, Kelbecer ve Laçin'in bir bölümünü ne zaman boşaltacaklarını açık açık bildiri ederlerse dururuz. Bundan daha sonra Azerbaycanlı göçmenlerin Dağlık Karabağ'a dönüşü için çalışacağız. Çünkü savaştan önce 1990'lı yıllarda Dağlık Karabağ'da nüfusun yüzde 25'i olan 40 bin Azerbaycanlı yaşıyordu. Ermeniler hepsini kovdu, etnik temizleme yaptı ve gerisinde özgürlük ilan etti” dedi.
“Dağlık Karabağ'ın Ermeni nüfusu bizim vatandaşlarımızdır”
Ermenistan yönetiminin temel ilkeleri ve talep edilen şartları kabul ederse savaşın duracağını bildiren Aliyev, “1993 yılında kabul edilen BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanmasını istek ediyoruz. Bu kararlar, Ermeni birliklerinin işgal edilen topraklardan hemencecik, koşulsuz ve şartsız olarak geri çekilmesini gerektiriyor. Dağlık Karabağ'ın Ermeni nüfusu ise orada yaşamaya devam edecekler, onlar bizim vatandaşlarımız ve ben de bu durumu defalarca dile getirdim” diye konuştu.
“Bütün ülkelerden, bu çatışmadan uzakta durmalarını istedik”
Türkiye'nin müdahalede bulunacağı gün gelecek mi sorusuna cevap veren Aliyev, “Fazla uzağa görmek istemiyorum, çünkü savaş alanındaki duruma bağlı olacak. Ermenistan'ın ve öteki ülkelerin davranışlarına ast olacak. Çünkü birçok kez çatışmanın uluslararasılaşmasına aleyhinde olduğumuzu söyledim. Tüm ülkelerden, komşu ülkelerden, komşu olmayan ülkelerden bu çatışmadan uzaktan durmalarını istedik. Milletlerarası olarak kabul görmüş kendi toprağımızda savaşıyoruz. Bu bizim düşüncemiz. Kendimce derhal olan şey devam edecek, dolayısıyla Türk ordusunun müdahalesine lüzum kalmayacak. Ancak yıllar önce Türkiye ile dışarıdan müdahale olması durumunda askeri takviye karşılayan bir doküman imzaladık. Azerbaycan dışarıdan saldırıya uğrarsa ve Azerbaycan Türk askeri desteğine gereklilik duyarsa, bu seçeneği değerlendireceğiz” dedi.
“Biz Ermeni değiliz, aynı şekilde davranmayacağız”
Ermenilerin Azerbaycan vatandaşlarına karşısında ırksa temizlik yaptığına şive yapan Aliyev, “Tüm Azerbaycanlıları Dağlık Karabağ ve çevre yedi bölgeden sürdüler. Ermenistan'ın etnik temizlik politikasının bir sonucu olarak, bir milyon mülteci ve yerinden edilmiş birey var. Lakin aynı şekilde hareket etmeyeceğiz. İntikam almayacağız. Gence'yi bombaladıklarında, Berde'yi bombaladıklarında bile, diğer şehirleri bombaladıklarında ve 92 birey ve sivili öldürdüklerinde bile savaş alanında intikam alacağımızı söyledim” biçiminde konuştu.
“Dağlık Karabağ sorununun çözümü, ülkemize yeni bir nefes verecek”
Dağlık Karabağ sorununun çözümünden sonradan Azerbaycan'ın geleceğinin fazla parlak olacağını düşündüğünü söyleyen Aliyev, “Son yıllarda büyük başarılara imza attık. Bugün ülkemizin keza siyasi hem de idareli alanda başarısı uluslararası kuruluşlar kadar kabul edilmektedir. Milletlerarası arenada büyük başarılar elde edildi. Bugün Azerbaycan fazla zinde bir ülke haline geldi. Ülke içindeki bütün sorunlar çözülüyor. Ast ki Dağlık Karabağ sorununun çözümü ülkemize yeni bir nefes verecektir. Öncelikle halk atalarının topraklarına dönebilecek ve akrabalarının mezarlarını ziyaret edebilecekler. Azerbaycan devleti bu işte muhakkak onlara azami yardımı sağlayacaktır. Kurtarılan toprakları her yerde yapı edeceğiz, evler, ofis binaları ve okullar inşa edeceğiz. Böylece ülkemiz için yeni bir dönem başlayacak. Bu yeni dönem büyük fırsatlar açacak ve olumlu eğilimlerin sadece ekonomik alanda değil siyasi ilişkiler alanında da yoğunlaşacağına inanıyorum. Azerbaycan milletlerarası arenadaki rolünü daha da artıracak. Enerjik bir devlet olarak toprak bütünlüğümüzü, adaletimizi ve uluslararası hukukumuzu baştan tesis ettikçe Azerbaycan'a saygı artacaktır. Böylece ülkemizin gelecekteki kalkınmasının fazla başarılı olacağına inanıyorum” dedi.
“Ermenistan'ın bu Başbakanı ile uzlaşma şansı olduğunu sanmıyorum”
Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçası olduğunu gösteren Aliyev, “Her alan gibi Azerbaycan'ın bir parçası olarak kalacak. Yine Ermeni hükumetinin nasıl davrandığına alt olacak. Akla Yatkın olmaları için çok geç değil. Görüşme masasında daha fazlasını elde etmeleri için fazla geç değil. Çünkü öteki şehirlerin ve köylerin kontrolünü ele geçirdiğimizde konuşacak hiçbir şey kalmayacak. Böylece zaman kaybediyorlar. Akılcı davranırlarsa, bazı öz idare biçimleri üzerinde çalışabiliriz. Biz buna aleyhinde değiliz. Ama Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü ihlal etmemelidirler. İtalya, İsveç ve Finlandiya gibi Avrupa ülkelerinin en iyi uygulamalarına dayanmalıdır. Neden ayrı olsun? Sonradan yan ama bölgeye uzlaştırma gelecek. Bence, dürüst almak gerekirse, bu Ermenistan Başbakanı ile uzlaştırma için bir kısmet olduğunu düşünmüyorum. Ermenistan'da hükumet değişmeli, kan dökülmesini istemeyen ırk ve savaş suçları işlemeyen halk müziği gelmeli ve sonra Sovyet döneminde Güney Kafkasya'da Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan aralarında birlikte yeni bir işbirliği biçimi oluşturabileceğimizi düşünüyorum. Dostça ilişkilerimiz vardı. Birlikte yaşadık” ifadelerini kullandı.
Kamil Nadirli